Streszczenie: Peptyd BPC-157 wykazując szerokie spektrum działania, znajduje swoje zastosowanie również w leczeniu skutków uzależnień oraz łagodząc niepożądane objawy podczas trwania zespołu odstawiennego tych substancji. Można zatem śmiało wskazać BPC-157, zarówno w formie pozajelitowej jak i doustnej jako prekursor, pomocny przy leczeniu różnej grupy uzależnień.
Słowa kluczowe: uzależnienie; niesteroidowe leki przeciwzapalne; terapia BPC-157; przedawkowanie, paracetamol; uzależnienie alkoholowe; uzależnienie narkotykowe; zespół odstawienny; środki znieczulające miejscowo; leki opioidowe; morfina; lidokaina; diklofenak; amfetamina; alkohol
Wykaz skrótów: BPC- Body Protection Compound; NLPZ- Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne
Terapia peptydem BPC-157 jest terapią prekursorową, działającą i wpływającą na negatywne skutki chorobowe, wywołane uzależnieniami od określonych substancji. Terapia BPC-157 pozwala na zwalczanie skutków niepożądanych, przy nadużywaniu alkoholu, narkotyków, leków NLPZ, leków opioidowych i miejscowo znieczulających. (Rys.1)
Leczenie skutków uzależnienia od NLPZ
Pojcie NLPZ
NLPZ są to niesteroidowe leki przeciwzapalne, które są środkami najczęściej stosowanymi w zwalczaniu bólu. Ich profil działania charakteryzuje się działaniem przeciwbólowym, przeciwzapalnym, przeciwgorączkowym i przeciwzakrzepowym. Większość leków z tej grupy dostępna jest bez bez przepisu lekarza, co zwiększa ryzyko uzależnienia NLPZ. Częstym zjawiskiem jest to, iż pacjent stosuje kilka leków NLPZ bez odpowiedniej wiedzy o skutkach takiego postępowania i bez konsultacji lekarskiej, co ogranicza kontrolę nad bezpieczeństwem ich stosowania. Samoleczenie może doprowadzić do uzależnienia lekami z grupy NLPZ oraz poważnych skutków takiego stanu, dotyczących zmian w obrębie układu pokarmowego, nerek, wątroby czy układu oddechowego w przypadku osób chorych na astmę. Uświadomienie pacjentowi jak powinna wyglądać terapia NLPZ oraz zwalczanie skutków ubocznych powstałych podczas nieumiejętnej, uzależniającej terapii jest ważnym aspektem dla zachowania i powrotu do zdrowia.
Terapia BPC-157 w leczeniu skutków uzależnienia od NLPZ
Przykładem co do skuteczności terapii peptydem BPC-157, w odniesieniu do nadużywania leków z grupy NLPZ będzie aspiryna, inaczej kwas acetylocysteinowy. Profil działania aspiryny opiera się na zahamowaniu aktywności cyklooksygenazy uniemożliwiając w ten sposób syntezę prostaglandyn, poprzez co dochodzi do zmniejszenia stanu zapalnego. Wspomniane działanie jest skutkiem pożądanym a stosowanie aspiryny, w określonych dawkach i odstępach czasu, bezpieczne. Do pozostałych inhibitorów cyklooksygenazy należą m.in. ibuprofen, diklofenak czy paracetamol. Niestety substancje te ze względu na szybki profil działania i dostępność często są nadużywane co niesie za sobą poważne spektrum skutków ubocznych takich jak m.in. nudności, wymioty, wrzody żołądka, bóle głowy, zaburzenia świadomości i obniżenie nastroju a nawet ryzyko ataku serca lub udaru. Terapia BPC-157 jest prekursorową, nowoczesną i bezpieczną terapią, umożliwiającą leczenie skutków wywołanych uzależnieniem od stosowania leków z grupy NLPZ. Profil działania BPC-157 w przypadku leczenia skutków ubocznych, wywołanych NLPZ, opiera się na fosforylacji białek, hamowaniu denaturacji białek, stabilizacji błon lizosomalnych i komórkowych, hamowaniu aktywacji dopełniacza, hamowaniu proteaz i kinaz białkowych i aktywności fibrynolitycznej.
Hepatoprotekcyjne działanie BPC-157 przy nadużywaniu NLPZ
Hepatotoksyczne działanie NLPZ, również niwelowane jest dzięki działaniu BPC-157, w szczególności w przypadku paracetamolu, diklofenaku i ibuprofenu. Hepatotoksyczność, głównie paracetamolu, przypisywana jest jego przekształceniu w wysoce reaktywny metabolit jakim jest N-Acetylo-p-benzochinonoimina (NAPQI) przez działanie mikrosomalnych enzymów z rodziny P450. Działanie peptydu BPC-157 powoduje zahamowanie tego procesu lub jego odwrócenie. Hepatoprotekcja BPC-157 jest rozległa, działająca zarówno w ostrym, przewlekłym a nawet zaawansowanych stadiach zmian chorobowych wątroby a podawanie peptydu zarówno pozajelitowo jak i doustnie jest praktyczną i wygodną opcją w protekcji wątrobowej. Dodatkowo w przypadku nadużywania diklofenaku czy ibuprofenu, BPC-157 pozwala na odzyskanie funkcji wątrobowych, poprzez prawie całkowicie znormalizowanie (ALT) lub znaczne obniżenie (AST). Działanie BPC-157 obejmuje także przeciwdziałanie nadciśnieniu wrotnemu oraz wątrobowo-żołądkowemu.
Leczenie BPC-157 przy zjawisku przedawkowania paracetamolu
W badaniach dotyczących przedawkowania paracetamolu wykazano szybko wywołaną, postępującą encefalopatię wątrobową z towarzyszącymi drgawkami i uszkodzeniem w kilku obszarach mózgu. Terapia BPC-157 jest skuteczna w leczeniu toksyczności paracetamolu. Działanie peptydu BPC-157 zmniejsza uszkodzenia wątroby i mózgu, w szczególności, gdy jest podawany natychmiast po paracetamolu. BPC-157 stosowany w warunkach uzależnienia od paracetamolu zniwelował drgawki poprzez zmniejszenie aktywności neuronów i obrzęku śródmiąższowego bez reakcji zapalnej. Badania te dowodzą, iż peptyd BPC-157 w sposób bezpieczny, nawet w najbardziej zaawansowanych stanach wywołujących szkodliwe procesy wywołane przedawkowaniem paracetamolu, przyniesie oczekiwany, pozytywny skutek terapeutyczny.
Leczenie skutków uzależnienia od alkoholu
Uzależnienie alkoholowe
Uzależnienie alkoholowe jest powszechnie występującym zjawiskiem w każdej grupie społecznej. Napoje alkoholowe są łatwo dostępne czego skutkiem może być alkoholizm w mniejszym, bądź większym stopniu. Uzależnienie lub nawet nadużywanie alkoholu jest chorobą przewlekłą, która postępuje a nieleczona może zakończyć się zgonem. Choroba nazwana alkoholizmem jest wieloczynnikowa, oddziałuje na zdrowie fizyczne i psychiczne chorego. O ile nadużywanie alkoholu jest zjawiskiem dającym się zatrzymać tak choroby alkoholowej nie można całkowicie wyleczyć. W obu przypadkach można natomiast zminimalizować skutki uboczne powstałe w trakcie trwania stanu alkoholowego. Nadużycie alkoholu prowadzi do zaburzeń krążenia, układu trawiennego, nerwowego czy oddechowego. Badania wskazują, iż peptyd BPC-157 pozwala na zminimalizowanie skutków chorobowych, towarzyszących podczas leczenia uzależnienia alkoholowego.
Terapia BPC-157 w leczeniu skutków uzależnienia alkoholowego
Badania wykazują korzystne działanie peptydu BPC-157 na zmiany alkoholowo- żołądkowe, jakie zaszły podczas uzależnienia bądź nadużywania alkoholu. Nadużywanie napojów wysokoprocentowych często prowadzi do powstawania wrzodów żołądkowych, a jak wiadomo z wcześniejszych artykułów podczas systematycznego stosowania peptydu, dochodzi do ich eliminacji oraz cytoprotekcji żołądka, tworząc dla niego bezpieczną barierę ochronną. W układzie krążenia, który jest nadwyrężony przez działanie alkoholu, dochodzi do podwyższenia ciśnienia, a dzięki peptydowi BPC-157 układ ten zostaje przywrócony do prawidłowego funkcjonowania, prowadząc do prawidłowego przepływu krwi. BPC-157 pozwala na obniżenie przewlekłego ciśnienia wrotnego spowodowanego przez alkohol. Dodatkowo stosowanie peptydu podczas terapii, gdzie może zdarzyć się nawrót choroby przeciwdziała dalszemu, chronicznemu uszkodzeniu żołądka wywołanym przewlekłym piciem alkoholu. Działanie BPC-157 pozwala na szybszą regenerację podczas ostrego zatrucia alkoholowego. Z badań wynika również, że nadużywanie alkoholu wpływa na objętość istoty szarej w mózgu powodując jej zmniejszenie. Działanie peptydu BPC-157 powoduje wzrost syntezy serotoniny w istocie szarej i antagonizowanie zespołu serotoninowego.
Leczenie skutków uzależnienia od narkotyków
Uzależnienie narkotykowe
Uzależnienie narkotykowe określane jest jako postępująca choroba, prowadzącą do wyniszczenia organizmu. Cechą charakterystyczną choroby jest konieczność przyjmowania określonego środka odurzającego, powodującego uzależnienie psychiczne i fizyczne. Osoba uzależniona odczuwa wewnętrzny przymus zwiększania dawek przyjmowanych środków psychoaktywnych, tracąc kontrolę nad ich stosowaniem. Do niepożądanych objawów uzależnienia od narkotyków należą m.in. wzrost tolerancji na substancje odurzające, sięganie po narkotyki mimo zauważenia nieprzyjemnych konsekwencji zdrowotnych, psychicznych i społecznych czy pojawienie się zespołu abstynencyjnego takiego jak drżenie rąk i mięśni, nadmierna potliwość, drażliwość, omamy, depresja, pogorszenie koncentracji i lęki.
Zespół odstawienny
Zespół odstawienny jest zjawiskiem występującym w momencie zaprzestania przyjmowania przez osobę uzależnioną określonych substancji bądź przy obniżeniu dawek tej substancji. Dolegliwości, jakie mogą się pojawiać w związku z wystąpieniem zespołu odstawiennego to m.in. zwolnienie czynności serca, spadek ciśnienia tętniczego, obniżenie poziomu kortyzolu, obniżenie poziomu adrenaliny czy obniżenie poziomu dopaminy jako hormonu szczęścia. Dodatkowo dochodzi także do wzrostu masy ciała oraz zaburzeń uwagi, koncentracji i pamięci. Objawy zespołu odczuwalne są najsilniej podczas pierwszych miesięcy po odstawieniu substancji, z biegiem czasu, im dłużej trwa okres odstawienia w przyjmowaniu substancji, tym objawy zespołu odstawiennego są słabsze.
Terapia BPC-157 w leczeniu skutków uzależnienia narkotykowego
Badania laboratoryjne wykazują, iż w przypadku zażywania amfetaminy w skojarzonym leczeniu z peptydem BPC-157, wykaże ona obniżony stopień działania. Podczas badań zauważono, że w momencie najsilniejszego zachowania stereotypowego pobudliwości, dodatkowe potraktowanie amfetaminą w towarzystwie peptydu obniża stopień jej działania w sposób szybki i długotrwały. Stosowanie BPC-157 podczas zespołu odstawiennego, gdzie mogą pojawić się objawy takie jak drżenie, trzęsienie a nawet gwałtowne drganie, skoki paniki i ucieczka powoduje obniżenie tych działań. Profil działania BPC-157 w leczeniu uzależnienia od amfetaminy polega na zmniejszeniu aktywacji układu dopaminergicznego w korpusie prążkowia co powoduje natychmiastową ingerencję w aktywność amfetaminy. W stanie podwyższonego poziomu dopaminy przy udziale amfetaminy, BPC-157 zapobiega jej uwalnianiu oraz wynikających z niej następstw.
Terapia BPC-157 w odniesieniu do środków znieczulających miejscowo
Środki znieczulające miejscowo
Leki znieczulające miejscowo w swoim profilu leczniczym, działają lokalnie poprzez porażenie włókien nerwowych i blokowanie bodźców bólowych. Efekt znieczulenia jest efektem odwracalnym, utrzymującym się przez określony czas, w zależności od właściwości fizykochemicznych. Do najczęstszych działań niepożądanych leków miejscowo znieczulających jest drętwienie języka i ust, metaliczny posmak, senność, zaburzenia widzenia, rozszerzenie naczyń krwionośnych czy szum w uszach. W przypadku wyższych dawek działania niepożądane charakteryzują się niebezpiecznymi, zagrażającymi życiu objawami takimi jak drgawki, utrata przytomności, depresja ośrodka oddechowego oraz krążeniowego, bradykardii a nawet zatrzymania pracy serca. Terapia peptydem BPC-157 pozwala na odwrócenie niepożądanych skutków chorobowych, powstałych przy nadużyciu środków znieczulających miejscowo.
BPC-157 jako antidotum na środki znieczulające miejscowo
Przedstawienie peptydu BPC-157 jako antidotum, na przykładzie lidokainy pozwala na klasyfikację profilu jego działania, prowadzącego do depolaryzacji w nie transfekowanych komórkach HEK 293. Podawanie BPC-157 może osłabiać rozwój działań niepożądanych wywołanych lidokainą. Jak wiadomo, BPC-157 w dużej mierze oddziałuje z systemem NO. Podawanie peptydu BPC-157 skraca czas działania lidokainy. BPC- 157 przeciwdziała również skutkom ubocznym wywołanym indukowaną lidokainą takim jak zaburzenia rytmu serca i eliminacja ryzyka wystąpienia drgawek w związku z jej działaniem. Ponadto BPC- 157 może mieć szczególny wpływ na układ naczyniowy a zatem na czas pozostawania lidokainy w organizmie poprzez rozszerzenie i lokalne unaczynienie.
Terapia BPC-157 w odniesieniu do substancji opioidowych
Leki opioidowe
Opioidy znajdują zastosowanie w leczeniu bólu i należą do jednej z głównych grup w tejże terapii. Racjonalne dobranie dawek i odpowiednie stosowanie leków z grupy opioidów, poprzez znajomość ich mechanizmów działania pozwalają na uniknięcie działań niepożądanych w związku z ich stosowaniem. Dzięki swojemu profilowi działania wpływają bezpośrednio na trzy typy receptorów opioidowych μ (MOR), δ (DOR) oraz κ (KOR). Do słabych leków opioidowych należą kodeina, dihydrokodeina (DHC) i tramadol. Do silnych opioidów zaliczamy natomiast morfinę, fentanyl, buprenorfinę, metadon, tapentadol, oksykodon i petydynę. Na przykładzie silnego leku opioidowego jakim jest morfina możemy wskazać terapeutyczny wpływ BPC-157 przy nadużywaniu lub zatruciu tymi lekami.
Terapia BPC-157 w leczeniu zatruciem lekami opioidowymi
Na przykładzie morfiny, w odniesieniu do przeprowadzonych badań, BPC-157 indukuje
uwalnianie serotoniny w poszczególnych obszarach nigrostriatalny mózgu i ma wpływ na układ serotoninergiczny i dopaminergiczny. Powoduje to korzystne efekty w obrębie nad stymulowanego lub uszkodzonego dopaminergiczne, serotoninergiczne i GABAergiczne systemu. Działanie BPC-157 prowadzi do analgezji, polegającej na braku odczuwania wyłącznie bodźców bólowych morfiny, bez skutków pośrednich. Działanie BPC-157 podczas leczenia zatruć lekami opioidowymi można zaobserwować nawet przy bardzo małej dawce. Peptyd indukuje wzmocnienie antynocyceptywnego działania morfinowego, co wskazuje, że BPC-157 działa głównie poprzez centralny układ dopaminergiczny, prowadząc do obniżenia niepożądanych efektów spowodowanych przez leki opioidowe, pomoc podczas zatrucia nimi czy protekcję przed ich szkodliwym działaniem.
Bibliografia
1.Sikiric.P, Seiwerth.S, Rucman.R, Turkovic.B, Rokotov.D, Brcic.L, Toxicity by NSAIDs. Counteraction by Stable Gastric Pentadecapeptide BPC 157 Predrag. 2013; 19: 76-83; DOI:10.2174/1381612811306010076
2.Sikiric.P, Seiwerth.S, Rucman.R, Kolenc.D, Vuletic.L, Drmic.T, Grgic.D, Strbe.S, Zukanovic.G, Brain-gut Axis and Pentadecapeptide BPC 157: Theoretical and Practical Implications. 2016; 14(8): 857–865; DOI:10.2174/1570159X13666160502153022,
3.Lozic.M, Stambolija.V, Krezic.I, Dugandzic.A, Zivanovic-Posilovic.G, Gojkovic.S, In relation to NO-System, Stable Pentadecapeptide BPC 157 Counteracts Lidocaine-Induced Adverse Effects in Rats and Depolarisation In Vitro. 2020; DOI:10.1155/2020/6805354
4.Jelovac.N, Sikirid.P, Petek.M, Perovid.D, Marovid.A, Seiwerth.S, A Novel Pentadecapeptide, BPC 157, Blocks the Stereotypy Produced Acutely by Amphetamine and the Development of Haloperidol-Induced Supersensitivity to Amphetamine; DOI:10.1016/S0006-3223(97)00277-1
5.Sikiric.P, Seiwerth.S, Blagaic.B, Brcic.L, Zoricici.M, Stable gastric pentadecapeptide BPC 157 in trials for inflammatory bowel disease. 2006; 214–221, DOI:10.1007/s10787-006-1531-7